Και Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων
(γράφει ο Βαγγέλης Ρίζος)
Το σημείωμα αυτό γράφεται με αφορμή τα πρόσφατα δημοσιεύματα των εφημερίδων, ότι ο αρμόδιος
Επίτροπος της Ε.Ε. ζήτησε “αυστηρότερη εφαρμογή των ευρωπαϊκών οδηγιών για το περιβάλλον”.
Η περιβαλλοντική πολιτική, κάθε χώρας της ενωμένης Ευρώπης, βασίζεται κυρίως στις παρακάτω αρχές:
α) Στην επιδίωξη υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος.
β) Στη λήψη προληπτικών μέτρων, εφόσον υπάρχει κίνδυνος οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις να είναι σοβαρές και μη αναστρέψιμες και
γ) Στον καταλογισμό στον ρυπαίνοντα, του κόστους αποκατάστασης του περιβάλλοντος.
Το «εργαλείο» που χρησιμοποιείται για την άσκηση της περιβαλλοντικής πολιτικής, τόσο στη χώρα μας όσο και στις χώρες της Ε.Ε., είναι οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.). Συντάσσονται και εγκρίνονται υποχρεωτικά πριν από την έναρξη κατασκευής κάθε αναπτυξιακού έργου ή δραστηριότητας.- Με τις μελέτες αυτές (που συνήθως αποτελούν μόνο μια έκθεση ιδεών) επιδιώκεται να εκτιμηθούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις, από την εκτέλεση των έργων ή δραστηριοτήτων και να ληφθούν τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα ώστε να αποφευχθούν πιθανές ζημιές στο περιβάλλον.
Όμως, κατά την ταπεινή μου γνώμη, το «εργαλείο» αυτό (οι Μ.Π.Ε.) δεν προσέφεραν μέχρι σήμερα προστασία στο περιβάλλον.- Και διερωτώμαι, πως θα μπορούσαν να το ωφελήσουν όταν οι αρμόδιες υπηρεσίες συναγωνίζονται στην αδιαφορία για την εφαρμογή τους. Όταν στις περισσότερες συμβάσεις δημοσίων και δημοτικών έργων (μικρού και μεσαίου ύψους προϋπολογισμού) δεν υπάρχει σχετικός όρος που ν’ αναφέρει την τήρησή τους. Όταν λίγοι επιβλέποντες των έργων διαβάζουν τις μελέτες αυτές, και στον εργολάβο (ανάδοχο του έργου) σπανίως παραδίδεται αντίγραφο τους, για να τις εφαρμόσει.- Δηλ. πως θα ωφεληθεί το περιβάλλον, όταν οι βασικοί συντελεστές των έργων, οι πλέον υπεύθυνοι για την κατασκευή τους, έχουν (τις περισσότερες φορές) άγνοια του περιεχομένου των μελετών.
Παράλληλα με την αδιαφορία των αρμοδίων υπηρεσιών για την εφαρμογή των Μ.Π.Ε., υπάρχει ανοχή και έλλειψη σεβασμού όλων μας (πολιτών και πολιτείας), για την περιβαλλοντική νομοθεσία και τις σχετικές οδηγίες της Ε.Ε.- Αυτή πιστεύω, προέκυψε από τη μέχρι σήμερα ακολουθούμενη από την πολιτεία απαράδεκτη διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων, από την παντελή απουσία συστημάτων παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα, υγρών, ακτών, καθώς και προγραμμάτων αντιμετώπισης του θορύβου, των ακτινοβολιών, της κλιματικής αλλαγής και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Τελειώνοντας, παραδέχομαι ότι δεν ξέρω τι πρέπει να γίνει.- Άλλωστε δεν είμαι εγώ αυτός που εγκρίνει τους περιβαλλοντικούς όρους, των έργων και των δραστηριοτήτων.- Δεν έχω την αρμοδιότητα σε θέματα περιβαλλοντικής νομοθεσίας, και ούτε είμαι υπεύθυνος για την εκπόνηση προγραμμάτων προστασίας του περιβάλλοντος.- Αυτοί που είναι αρμόδιοι οφείλουν να βρουν τη λύση.